Öz olumlama kavramını daha önce çokca duymuş olabilir, merak etmiş olabilir ve üzerine düşünmüş olabilirsiniz. Hatta hayatınıza entegre etmeye de çalışmış olabilirsiniz. Peki öz olumlama nedir, hayatımızı nasıl etkiler?
Öz olumlama; inanç ve değerlerimiz ile uyumlu yaşamanın hayatımızı pozitif yönde etkileyeceğini, dolayısıyla kendimize karşı olumlu inançlar geliştirmenin duygu durum ve davranışlarımıza pozitif yansıyacağını savunan bir teoridir. Bir jüri karşısında sunum yaptığınızı hayal edin. Jüri sunum esnasında olumsuz ifadeler kullandığında muhtemelen kendinize olan inançlarınız etkilenecek; kaygı seviyeniz artacaktır. Tam tersi durumda duygularınızın pozitife döneceğini söyleyebiliriz. Özetle; bir duyguyu değiştirmenin yolu inançlarımızı kontrol etmek ve onları pozitif hale getirmektir.
“Yeterince dile getirirsem, dünyanın en iyisi olduğuma tüm dünyayı inandırabilirim.”
- Muhammed Ali
Öz olumlama baş etme mekanizmalarımızı güçlendirir, pozitif duygulara alan açar.
Kişi kendi inançlarını olumluya çevirip buna uygun davrandığında duyguları da değişir. Tam da bu noktada kendimize hak ettiğimiz değeri vermek, buna inanmak ve bu değer doğrultusunda yaşamak oldukça önemlidir. Örneğin, “Kendimi kusurlarıma rağmen seviyorum” cümlesine inanabilmek, bu değer doğrultusunda yaşamak, bizde pozitif duygular geliştirirken, stres ve anksiyete ile başa çıkmamıza yardımcı olur.
Öz olumlama akademik başarıyı olumlu etkiler.
2017 yılında Layous ve arkadaşları Amerika’da bir üniversitede, okula çok fazla aidiyet hissetmeyen bir grup öğrenci ile çalışmalar yapıyor. Bu çalışmalar sonucunda öz olumlama egzersizlerini düzenli bir şekilde yapan grubun akademik başarısının yükseldiğini görüyor. Bu sayede öz olumlama ile akademik başarı arasında bir ilişkinin olduğu bilimsel olarak da desteklenmiş oluyor. Bununla beraber Öz olumlama;
Olumlu taraflarımızın farkına varmamıza,
Özgüven kazanmamıza,
Öz şefkat geliştirmemize katkıda bulunur.
Olumsuz ve işlevsiz düşüncelerimizi elimine eder.
Kaygıyı yönetmemizi kolaylaştırır.
Öz olumlama pratik ve kolay uygulanabilen bir yöntemdir.
Kişi kendisine dair olumlu tarafları detaylıca düşünür, kendi değerinin farkına varır. Bunları cümleler haline getirir ve gün içerisinde sık sık kendisine hatırlatır. Dilerse bir kalem ve kağıt yardımı ile cümleleri yazabilir ve cüzdanında, cebinde, çantasında bunları taşıyabilir. İhtiyacı olduğu anlarda kolaylıkla çıkarıp bunları okuyabilir ve o anki stresi ile başa edebilmesinde güç kazanır.
Unutmayın;
“Kendiniz hakkındaki duyguları değiştirmek istiyorsanız, öncelikle kendinize dair düşünceleri değiştirmelisiniz.”